1. Khi bên nhận cọc vi phạm hợp đồng, thì bên đặt cọc có được nhận lại tiền cọc hay không?
Thì theo quy định tại khoản 2 Điều 328 Bộ luật Dân sự 2015 thì “Trường hợp hợp đồng được giao kết, thực hiện thì tài sản đặt cọc được trả lại cho bên đặt cọc hoặc được trừ để thực hiện nghĩa vụ trả tiền; nếu bên đặt cọc từ chối việc giao kết, thực hiện hợp đồng thì tài sản đặt cọc thuộc về bên nhận đặt cọc; nếu bên nhận đặt cọc từ chối việc giao kết, thực hiện hợp đồng thì phải trả cho bên đặt cọc tài sản đặt cọc và một khoản tiền tương đương giá trị tài sản đặt cọc, trừ trường hợp có thỏa thuận khác”.
Như vậy, theo quy định trên, trong trường hợp đồng dân sự được các bên giao kết, và hợp đồng đã thực hiện thì số tiền hoặc tài sản đặt cọc sẽ được trả lại cho người đặt cọc, hoặc nếu hai bên có thỏa thuận khác như số tiền đặt cọc sẽ được trừ vào nghĩa vụ trả tiền.Còn trong trường hợp không được giao kết, thực hiện mà bên nhận đặt cọc từ chối việc giao kết, thực hiện hợp đồng dân sự (vi phạm hợp đồng đặt cọc) thì phải trả cho bên đặt cọc tài sản đặt cọc và một khoản tiền tương đương giá trị tài sản đặt cọc, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Vì thế, theo quy định tại khoản 2 Điều 328 Bộ luật dân sự, thì nếu bên nhận cọc không thực hiện giao kết hợp đồng, vi phạm hợp đồng thì bên đặt cọc sẽ nhận lại được tiền cọc.
2. Khi có tranh chấp về hợp đồng đặt cọc thì yêu cầu bồi thường về phạt cọc có được chấp thuận?
Căn cứ pháp lý: khoản 2 Điều 328 Bộ luật dân sự 2015 như sau:
“…nếu bên nhận đặt cọc từ chối việc giao kết, thực hiện hợp đồng thì phải trả cho bên đặt cọc tài sản đặt cọc và một khoản tiền tương đương giá trị tài sản đặt cọc, trừ trường hợp có thoả thuận khác.”
Qua quy định trên, thì khi giao kết hợp đồng nhưng không thực hiện được do một bên từ chối thì bị phạt cọc. Phạt cọc được thực hiện bằng chính tài sản đã đặt cọc khi bên đặt cọc vi phạm nghĩa vụ; bên nhận đặt cọc vi phạm nghĩa vụ thì trả lại cọc và “phạt cọc” bằng một khoản tiền tương đương với giá trị tài sản đặt cọc. Tất nhiên, ngoài quy định mang tính định hướng của pháp luật, các bên có quyền thỏa thuận khác về mức phạt cọc này nhưng phải phù hợp với quy định của pháp luật.
Theo Nghị quyết số 01/2003/NQ-HĐTP ngày 16/4/2003 của Hội đồng Thẩm phán TANDTC quy định: “Nếu cả hai bên cùng có lỗi hoặc trong trường hợp có sự kiện bất khả kháng hoặc có trở ngại khách quan thì không phạt cọc”. Theo quy định trên, thì sẽ không phạt cọc nếu thuộc các trường hợp như: cả hai bên đều có lỗi hoặc do xảy ra sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan.
Do vậy, khi có tranh chấp về hợp đồng đặt cọc thì yêu cầu bồi thường về phạt cọc sẽ được chấp thuận. Nếu khi giao kết hợp đồng nhưng không thực hiện được do một bên từ chối thì bị phạt cọc, nhưng trong trường hợp hợp đồng không thực hiện được do lỗi cả hai bên thì sẽ không phạt cọc.
3. Hợp đồng đặt cọc có cần công chứng không?
Hiện nay, pháp luật không có quy định bắt buộc về việc phải công chứng hợp đồng đặt cọc. Khác với hợp đồng mua bán nhà đất, thì hợp đồng đặt cọc này không bắt buộc phải công chứng, song để đảm bảo an toàn thì các bên nên công chứng hợp đồng đặt cọc này để tránh các rủi ro pháp lý nếu có tranh chấp xảy ra. Việc công chứng, chứng thực có thể do hai bên tự thỏa thuận với nhau.
Vì thế, một hợp đồng đặt cọc không có công chứng vẫn có hiệu lực pháp luật.
4. Khi mua bán đất đai có bắt buộc phải ký hợp đồng đặt cọc hay không?
Cũng giống như vấn đề công chứng hợp đồng đặt cọc, thì khi chúng ta mua bán đất đai thì theo quy định của pháp luật hiện hành, không có bất kỳ quy định bắt buộc nào phải ký hợp đồng đặt cọc. Theo quy định tại Điều 292 Bộ luật Dân sự 2015, thì đặt cọc là một biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.
Tuy nhiên, khi chúng ta mua bán đất đai mà để hạn chế những rủi ro có thể xảy ra thì các bên có thể ký hợp đồng đặt cọc khi mua bán đất. Vì đất đai là một tài sản có giá trị rất lớn, và hiện nay đây cũng là một lĩnh vực có tranh chấp xảy ra rất nhiều và phức tạp.
5. Theo dõi, cập nhật thông tin pháp luật, tìm hiểu thêm về dịch vụ của chúng tôi:
- Xem thêm các bài viết về dân sự: Nhấn vào đây
- Tiktok: Nhấn vào đây
- Youtobe: Nhấn vào đây
- Facebook: Nhấn vào đây
- Zalo: 0869.642.643
